Od wielu lat na nieinwazyjną i skuteczną kontrolę jakości między innymi elementów spawanych pozwalają właśnie badania NDT. Praca w dziale kontroli jakości jest wymagająca, ale też satysfakcjonująca.
Specjaliści od badań nieniszczących mają bardzo odpowiedzialne zadanie – nie tylko muszą identyfikować wady materiałowe w gotowych wyrobach czy konstrukcjach, ale też ocenić, na którym etapie procesu produkcyjnego nastąpiły nieprawidłowości. Nawet niewielka wada spoiny czy odlewu może spowodować katastrofę, jeśli element pracuje pod dużym obciążeniem czy ciśnieniem. Specjaliści od badań nieniszczących NDT pozwalają zapobiec takim sytuacjom.
Gdzie przeprowadzane są badania nieniszczące NDT?
W jakich miejscach przeprowadzane są badania nieniszczące? Praca tego typu jest wykonywana tak naprawdę w dwóch miejscach:
- akredytowanych laboratoriach – w przypadku elementów, które można dostarczyć bezpośrednio (niewielkich i niezbyt ciężkich);
- bezpośrednio na miejscu, w przypadku elementów o znacznych rozmiarach i masie, a także fragmentów całych dużych konstrukcji.
Konieczność wykonywania pomiarów bezpośrednio w firmie klienta oznacza, że zawód specjalisty NDT wiąże się z częstymi delegacjami.
Jakie są metody badań nieniszczących NDT?
Obecnie najszerzej wykorzystuje się pięć metod badań nieniszczących, choć należy pamiętać też o tym, że ta branża rozwija się bardzo szybko i powstają też nowe metody badań materiałów (np. metoda prądów wirowych).
Najczęściej wykorzystywane metody to:
- badania wizualne VT;
- badania radiograficzne RT;
- badania penetracyjne PT;
- badania ultradźwiękowe UT;
- badania magnetyczno-proszkowe MT.
Każda z nich ma konkretne zastosowanie i ograniczenia, co sprawia, że wybór zależy od tego, co jest analizowane i jakie wady należy zidentyfikować, jeśli są obecne.
Metody powierzchniowe badań nieniszczących NDT
Trzy metody, które pozwalają na powierzchniową ocenę badanego materiału czy złącza spawanego, to:
- badania wizualne VT;
- badania penetracyjne PT;
- badania magnetyczno-proszkowe MT.
Badania wizualne są najprostszą metodą i wymagają jedynie użycia podstawowych przyrządów optycznych (lupy, w przypadku bardziej skomplikowanych konstrukcji także endoskopu). Samodzielnej oceny dokonuje specjalista, co oznacza, że metoda ta obarczona jest dużym ryzykiem błędu. Jest jednak zdecydowanie najtańsza, choć nie najszybsza (inspektor może dokonywać oceny tylko jednego elementu naraz).
Badania penetracyjne i magnetyczno-proszkowe pozwalają zarówno na szybszą kontrolę elementów, jak i większą dokładność. W pierwszym przypadku wykorzystywany jest barwnik, który pozostaje w szczelinach i nieciągłościach, a który reaguje z wyzwalaczem i w ten sposób pozwala szybko określić położenie i charakter wad materiałowych.
Metoda magnetyczno-proszkowa działa w podobny sposób – proszek magnetyczny rozsypany na materiale zmienia swoje ułożenie tam, gdzie pole magnetyczne jest rozpraszane na wadach w materiale. Ta metoda jest zdecydowanie czystsza niż metoda penetracyjna, ale można jej użyć tylko z materiałami ferromagnetycznymi (musi być możliwe ich namagnesowanie).
Metody objętościowe badań nieniszczących NDT
Badanie wad znajdujących się w materiale, nie na jego powierzchni, jest możliwe dzięki:
- badaniom ultradźwiękowym UT;
- badaniom radiograficznym RT.
Pierwsza metoda wykorzystuje rozchodzące się w materiale fale dźwiękowe, które odbijają się od defektów (na przykład porów czy pęknięć). Odbite fale są wykrywane przez aparaturę.
Druga metoda polega na dosłownym prześwietleniu elementów – podobnie jak robi się to na przykład ze złamanymi kończynami. Niestety wadą tej metody jest brak informacji, na jakiej głębokości znajdują się wykryte wady – ten problem rozwiązuje metoda tomograficzna, która umożliwia uzyskanie trójwymiarowych obrazów.
Niestety, metody objętościowe wymagają drogiej i skomplikowanej aparatury, dlatego nie są powszechnie wykorzystywane.
Interesują cię badania NDT? Praca specjalisty od takich analiz może być naprawdę satysfakcjonująca i jest świetnym wyborem dla osób, które lubią analizować i znajdować przyczyny problemów. Sprawdź, jakie oferty przygotowaliśmy dla ciebie!
Zobacz także: