Urlop wypoczynkowy jest prawem pracownika. Dowiedz się, co prawo pracy mówi o urlopie i w jaki sposób możesz skorzystać z dni wolnych.
Ile dni urlopu przysługuje?
Każdy pracownik zatrudniony na umowie o pracę ma prawo do urlopu wypoczynkowego. Czas urlopu uzależniony jest od ogólnego stażu pracy. Oprócz czasu spędzonego u pracodawcy, do tego okresu dolicza się również ukończenie szkoły:
- Zasadniczej zawodowej – 3 lata
- Szkoły średniej
- Średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata
- Szkoły policealnej – 6 lat
- Szkoły wyższej – 8 lat.
W obliczeniach pod uwagę bierze się ostatnią szkołę, jaką ukończył pracownik.
Wynosi on 20 dni w przypadku zatrudnienia krótszego niż dziesięć lat. Osoby, które mają dłuższy staż pracy, przysługuje 26 dni w roku.
Pracownik zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy
Kwestia ta zostanie objaśniona na przykładzie ¾ etatu. Zgodnie z art. 154 Kodeksu Pracy, urlop przysługuje w wymiarze godzinowym odpowiadającej dobowemu wymiarowi pracy. Jeśli pracownik pracuje w mniejszym wymiarze czasu pracy, urlopu udziela się w przeliczeniu godzinowym. Przy obliczeniu 26*3/4 etatu wychodzi 19,5, czyli 20 dni.
Dodatkowe zmiany
Od 2022 roku obowiązkiem pracodawcy jest również wliczanie w czas pracy również okresów prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy tej działalności.
Jakie wynagrodzenie przysługuje za czas urlopu?
Pracownik w tym czasie otrzymuje pełne wynagrodzenie za każdy dzień urlopowy.
Jak uzyskać wolny dzień?
Aby skorzystać z urlopu, należy złożyć pracodawcy stosowny wniosek. Dzień urlopowy odpowiada ośmiu godzinom pracy. Pismo trzeba przedłożyć przełożonemu najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu.
Wykorzystałem swoją pulę dni urlopowych, co robić?
Pracownik w takiej sytuacji nadal może złożyć wniosek o urlop, tylko za czas nieobecności nie otrzyma wynagrodzenia.
Czy można nie skorzystać z urlopu?
Urlop jest przywilejem pracowniczym. Za niewykorzystany urlop nie przysługuje ekwiwalent pieniężny. Pracodawca może udzielić urlopu z mocy prawa, nawet jeśli pracownik nie wyraża na to zgody.
Czy urlop pracownika może się przedawnić?
Pracodawca ma udzielić pracownikowi urlopu w roku, w którym uzyskał on do niego prawo. Zdarzają się jednak sytuacje, że osoba zatrudniona z jakiegoś powodu nie wykorzysta wszystkich swoich dni urlopowych. Urlop przechodzi na kolejny rok i pracodawca musi go udzielić najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego. Jeśli tego nie dopełni, będzie to wykroczenie.
Czy można odwołać pracownika z urlopu?
Teoretycznie pracodawca udziela zgody na urlop. Może on jednak odwołać pracownika z wolnego, jeśli zaistniały ku temu szczególne okoliczności, których nie można było przewidzieć przed udaniem się pracownika na urlop. Według przepisów Kodeksu Pracy jest to jednak ostateczność.
Pracodawca odwołał mnie z urlopu, co dalej?
W związku z odwołaniem pracodawca ma obowiązek pokryć faktyczne koszty poniesione przez pracownika w związku z odwołaniem urlopu. Wszelkie te koszty muszą być jednak udokumentowane. Może to być przykładowo bilety lotnicze czy wykupione wycieczki. Jeśli pracownik był z rodziną i przez jego nieobecność również oni musieli zrezygnować z urlopu, pracodawca ma obowiązek pokryć także te koszty. Jeśli tego nie zrobi, pracownik ma prawo odwołać się do sądu pracy.
Jestem na urlopie, czy muszę odebrać telefon od pracodawcy?
Pracownik nie ma takiego obowiązku według zapisów Kodeksu Pracy. Może się zdarzyć, że takie sytuacje zostaną przewidziane w regulaminie firmy.
Czy przysługuje mi urlop w okresie wypowiedzenia?
Jeśli pracownik w danym roku ma prawo do płatnego urlopu, jak najbardziej może z niego skorzystać w okresie wypowiedzenia. W przypadku niewykorzystania dni wolnych obowiązkiem pracodawcy jest wypłacenie ekwiwalentu pieniężnego po ustaniu stosunku pracy.
Jakie zawody mogą liczyć na więcej dni urlopowych?
Istnieją zawody wymienione w ustawie jako szczególnie stresujące. Z większej liczby dni wolnych mogą skorzystać sędziowie, prokuratorzy, nauczyciele oraz pracownicy socjalni. Więcej dni wolnych przysługuje również osobom niepełnosprawnym.
Zobacz także:
- Prawo pracy – Co mówi o urlopie wypoczynkowym
- Czy szkoła policealna wlicza się do urlopu: jak to działa?
- Zaświadczenie o zarobkach jako ekwiwalent za niewykorzystany urlop – jak policzyć?
- Ile dni urlopu przysługuje nauczycielowi zatrudnionemu w szkole
- Prawo pracy – Co mówi o nadgodzinach
