W miejscu pracy dochodzi czasem do sporów, które dotyczą różnych kwestii. Mogą wynikać z niewłaściwych warunków pracy, zbyt małego wynagrodzenia lub nieodpowiednich według pracowników świadczeń socjalnych. Spór zbiorowy w zakładzie pracy ma swoje określone etapy. Gdy związek zawodowy decyduje się na wejście w spór zbiorowy musi dokładnie określić przedmiot tegoż sporu, a pracodawca niezwłocznie poinformować o jego zaistnieniu okręgowego inspektora pracy. W pierwszym etapie podejmowane są rokowania czyli rozmowy pracodawcy ze związkiem zawodowym, w celu zawarcia korzystnego porozumienia. Jeśli nie jest ono możliwe i rokowania nie przyniosą satysfakcjonującego dla obu stron konsensusu, następuje etap mediacji, w których do rozmów wkracza wybrany przez obie strony bezstronny mediator. Jeśli i mediacje zawodzą, związek zawodowy może zorganizować tak zwany strajk ostrzegawczy, który trwa nie dłużej niż dwie godziny. Jeśli i to rozwiązanie nie przynosi porozumienia związek zawodowy przystępuje do organizacji strajku. Jest on ostatecznym rozwiązaniem, które ma zmusić pracodawcę, do podjęcia jakichkolwiek działać zmierzających do rozwiązania konfliktu.
Czym jest strajk?
Strajk to ostateczność, ostatni z etapów rozwiązania sporu zbiorowego w miejscu pracy, ale na czym dokładnie polega?
W Polsce prawo do strajków zostało zagwarantowane w ustawie o rozwiązywaniu sporów zbiorowych z dnia 23 maja 1991 roku. Można go ogłosić dopiero wówczas, gdy fiasko przyniosą rokowania oraz mediacje. Polega on na dobrowolnym i zbiorowym powstrzymaniu się od wykonywania pracy przez pracowników. Bardzo ważną cechą strajku, jest jego dobrowolność. Żaden z pracowników nie może zostać do niego przymuszony.
Zaprzestanie wykonywania pracy- czy to jedyna forma strajku? Rodzaje strajków?
Strajk to zwykle zbiorowe powstrzymanie się od wykonywania swoich obowiązków pracowniczych, ale to nie jedyna forma strajku. Wyróżnia się jeszcze kilka rodzajów strajku, stosowanych w przypadku sporu zbiorowego z pracodawcą.
Innym rodzajem strajku jest krótkotrwały, często organizowany tuż przed “strajkiem podstawowym” tak zwany strajk ostrzegawczy. W polskim systemie prawnym tego typu strajk może być zorganizowany jednorazowo i na czas nie dłuższy niż dwie godziny. Kolejnym rodzajem jest strajk rotacyjny, w czasie którego pracownicy powstrzymują się od wykonywania pracy, ale na zmianę. Strajk głodowy, który polega na powstrzymywaniu się od przyjmowania pokarmów, nawet przed dłuższy okres czasu. Strajk okupacyjny, w czasie którego protestujący blokują dostęp do jakiejś części budynku czy terenu w miejscu pracy, by jak najskuteczniej zaburzyć funkcjonowanie całego zakładu pracy. Ostatnim z rodzajów strajku jest strajk włoski, który polega na możliwie maksymalnym spowolnieniu wykonywania swoich obowiązków pracowniczych.
Legalność strajku
Strajk wynika z rozczarowań pracowników wobec swojego pracodawcy. Może być skutkiem nagłego pogorszenia się warunków pracy czy płacy lub długotrwałych zaniedbań. Decyzje o strajku często podejmowane są nagle, pod wpływem emocji, jednak by strajk był zgodny z prawem pracy i w pełni legalny, musza zaistnieć odpowiednie warunki.
Zgodnie z artkułem 17, rozdziału 4 o strajkach, strajk jest środkiem ostatecznym. Nie można go rozpocząć gdy nie zostały podjęte wcześniejsze działania mające na celu rozwiązanie konfliktu. Strajk jest ogłaszany przez organizację związkową po uzyskaniu zgody większości głosujących pracowników, o ile w głosowaniu wzięło udział co najmniej 50% pracowników. Ogłoszenie strajku musi nastąpić co najmniej na 5 dni przed jego rozpoczęciem.
Strajk- wyjątki. Czy przysługuje wszystkim pracownikom.
Artykuł 19 Ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych jasno określa kto wyłączony jest z możliwości podjęcia akcji strajkowej.
Prawo do strajku nie przysługuje pracownikom zatrudnionym w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, w jednostkach Policji i Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Służby Więziennej, Straży Granicznej oraz Służby Celnej oraz jednostkach organizacyjnych ochrony straży pożarnej.
Zakazane jest także zaprzestanie pracy, gdy zagraża to życiu i zdrowiu ludzkiemu.
Zobacz także:
- Prawo pracy: Jak adwokat może wspierać pracowników i pracodawców?
- Prawo pracy – Co mówi o urlopie wypoczynkowym
- Prawo pracy – Co mówi o nadgodzinach
- Prawo pracy – Czym jest oraz kogo obowiązuje
