Śmierć bliskiej osoby i wszelakie sprawy związane z jej pochówkiem to kosztowne wydarzenie. Aby godnie pochować zmarłego i uzyskać zadośćuczynienie w związku z jego odejściem, należy skorzystać z pomocy oferowanej przez państwo i pracodawcę, u którego zmarły był zatrudniony. Dostępne wsparcie to przede wszystkim zasiłek pogrzebowy i odprawa pośmiertna, które otrzymamy po wypełnieniu niezbędnych formalności.
Czym jest zasiłek pogrzebowy?
Zasiłek ten, to rekompensata pieniężna, przyznawana jednorazowo i przysługująca osobie, która zapłaciła za pogrzeb osoby zmarłej. Nie ma znaczenia w tej sytuacji stopień pokrewieństwa z pochowaną osobą, dlatego uzyskać ją może niemal każdy; osoba fizyczna (rodzic, małżonek, dziecko, wnuk itd.), bądź instytucja (gmina, powiat, dom pomocy społecznej etc.), która zajęła się pogrzebem. Przysługuje on po śmierci osoby, która:
- miała przyznaną emeryturę bądź rentę,
- była ubezpieczona w ZUS,
- przyznane miała specjalne świadczenia nauczycielskie,
- jako niewidoma ofiara wojenna pobierała należne świadczenia pieniężne,
- miała przyznane świadczenia przedemerytalne,
- pobierała rentę z tytułu wypadku lub choroby zawodowej,
- nie posiadała praw do ubezpieczeń, ale była członkiem rodziny podlegającej ubezpieczeniu,
O zasiłek pogrzebowy starać się można w ciągu 12 miesięcy od śmierci osoby, za której pochówek zapłaciliśmy. Jest to niezwykle istotne, gdyż po tym terminie prawo do roszczeń z tym związanych ulega przedawnieniu, a szczególne przypadki (problemy z identyfikacją ciała, sprowadzenia zwłok z zagranicy), przedłużające ten czas wymagają specjalnej dokumentacji, w tym potwierdzeń prokuratury i policji. Otrzymamy go w ciągu 30 dni od złożenia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych kompletnej dokumentacji uprawniającej do wypłaty ów świadczenia, na wskazany rachunek bankowy, bądź za pośrednictwem Poczty Polskiej.
Ile wynosi zasiłek pogrzebowy w 2022 roku?
Powszechnie obowiązują dwie zasady, w oparciu o które wypłaca się zasiłek. Kwota w wysokości 4 000 ZŁ przysługuje, każdemu, kto należy do rodziny zmarłego i jest stała, niezależnie od faktycznie poniesionych wydatków, związanych z pogrzebem. Jeśli pochówkiem zajęła się osoba spoza rodziny, lub reprezentująca instytucję, która zorganizowała proces pogrzebin, to przysługuje kwota zwrotu maksymalnie do 4 000 ZŁ i jest ona ustala indywidualnie przez uprawnionych przez ZUS urzędników. W przypadku, gdy za pogrzeb zapłaciło kilka osób, to zasiłek zostanie podzielony między nimi proporcjonalnie, do wydatków, które poniesiono, przy czym należy mieć na uwadze, iż niezbędny komplet dokumentów złożyć musi każda z nich.
Dokumentacja wymagana przez ZUS w celu otrzymania zasiłku pogrzebowego.
Aby ubiegać się o wypłatę należnych pieniędzy, należy przedstawić skompletowaną dokumentację związaną z procesem pochówku i dostarczyć ją osobiście, bądź za pośrednictwem zakładu pogrzebowego, który wykonał dla nas usługi pochowania zmarłego. Niezbędne papiery, umożliwiające zwrot kosztów to:
- wniosek o wypłatę zasiłku przygotowany przez ZUS (formularz Z-12),
- odpis skrócony aktu zgonu osoby, która odeszła,
- oryginały rachunków potwierdzające poniesione koszty,
- dokumenty poświadczające pokrewieństwo ze zmarłym,
- zaświadczenie osoby starającej się o zasiłek pogrzebowy o podleganiu ubezpieczeniu emerytalnemu/rentowemu,
- dokument tożsamości osoby składającej wniosek, bądź pełnomocnictwo do ubiegania się o świadczenie jeśli robi to za nas osoba trzecia,
Odprawa pośmiertna od pracodawcy.
Zadośćuczynienie ze strony pracodawcy przysługuje w momencie, kiedy śmierć spokrewnionej osoby nastąpiła w czasie trwania stosunku pracy, bądź w trakcie pobierania zasiłku z tytułu niezdolności do pracy (zwolnienie lekarskie L4), przebywania na urlopie wypoczynkowym, a nawet w momencie korzystania z urlopu macierzyńskiego. Przysługuje ona niezależnie od tego, jak długo osoba zmarła była zatrudniona w danym zakładzie i jaki rodzaj umowy o pracę zawarła (nie ma znaczenia czy był to okres próbny czy umowa stała). Odprawa pośmiertna ulega przedawnieniu po upływie 3 lat od momentu zgonu pracownika i jest wolna od podatku dochodowego i nie podlega składkom ZUS.
Ile wynosi odprawa z zakładu pracy?
Wysokość odprawy ustala się w oparciu o reguły, dotyczące ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy i jest ściśle uzależniona od okresu zatrudnienia pracownika w konkretnej firmie, dzieląc się kolejno na 3 kategorie:
- wysokość jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeśli zmarły był zatrudniony poniżej 10 lat,
- wysokość trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeśli zmarły był zatrudniony co najmniej 10 lat,
- wysokość sześciomiesięcznego wynagrodzenia, jeśli zmarły był zatrudniony minimum 15 lat,
Winno się mieć na uwadze, iż do okresu zatrudnienia wlicza się również pracę w poprzednich zakładach i przedsiębiorstwach i odbyte wcześniej staże. Odprawa nie przysługuje jednak w momencie, gdy pracownik był ubezpieczony na życie przez pracodawcę, w firmie ubezpieczeniowej – wtedy wszelkie świadczenia wypłaca towarzystwo ubezpieczeń, z którym zawarta była umowa, a pracodawca zostaje zwolniony z przekazania wszelakich świadczeń.
Komu przysługuje odprawa pośmiertna?
Odprawa pośmiertna przysługuje w szczególności małżonkowi pracownika i pozostałym najbliższym członkom rodziny (rodzice, dzieci, wnuki), którzy to spełniają warunki i przesłanki, do otrzymania renty rodzinnej na podstawie ustawy o emeryturach i rentach. Dodatkowo, przysługuje ona m.in. dzieciom przysposobionym, przyjętym na wychowanie i zaadaptowanym – nie później, niż do 25go roku życia, przyjętym na wychowanie wnukom, oraz rodzicom, nad którymi zmarły sprawował specjalistyczną opiekę. Nie przysługuje ona jednak małżonkowi, z którym zmarły pracownik zdążył się rozwieść, bądź przebywał w potwierdzonej sądownie separacji z nim.
Zasiłek pogrzebowy a odprawa pośmiertna.
Zasiłek pogrzebowy wypłacany jest w ramach zmniejszenia opłat związanych z pogrzebem każdej osoby (szczególnie emeryta/rencisty), bez względu na przyczynę śmierci i jej okoliczności. To zapomoga, oferowana przez państwo, mająca na celu odciążyć rodzinę zmarłego w kosztach, jakie ponieśli przy jego ostatecznym pożegnaniu. Odprawa pośmiertna natomiast, przysługuje jedynie zmarłemu, który był zatrudniony i przed ustaniem życia uczęszczał do pracy w celach zarobkowych.
Zobacz także:
- Prawo pracy – Co mówi o urlopie
- Prawo pracy – Co mówi o urlopie wypoczynkowym
- Zaświadczenie o zarobkach: kiedy i po co je dostajesz od pracodawcy
- Zarobki w wojsku – ile może zarabiać żołnierz zawodowy?
- Ile dni urlopu przysługuje nauczycielowi zatrudnionemu w szkole
