Odpowiedzialność za szkodę spółki w świetle prawa
Działanie na szkodę spółki określane jest również jako przestępstwo nadużycia zaufania lub niegospodarności. Czyn ten jest określony w art. 296 § 1 kodeksu karnego — zgodnie z tym zapisem, może dokonać go osoba, która zajmuje się wszelkimi kwestiami majątkowymi w spółce lub działalności gospodarczej prowadzonej przez osobę fizyczną. Obowiązki te muszą być na nią nałożone za pomocą przepisu ustawy, decyzji właściwego organu lub stosownej umowy. Warto jednak zaznaczyć, że przepis ten nie będzie miał zastosowania wobec osoby, która nie posiada samodzielności w podejmowaniu decyzji dotyczących finansów spółki.
Jakie aspekty mogą być więc podstawą do przypisania odpowiedzialności karnej? Przede wszystkim osoba, która dokonała przestępstwa, miała możliwość podjęcia różnych kroków w trakcie zarządzania majątkiem. Oznacza to, że w danej sytuacji możliwe było uniknięcie wyrządzenia szkody. Ponadto konieczna jest stosowna dokumentacja — jeśli zarządzający wykonywał swoje obowiązki na podstawie jednostronnego oświadczenia lub w ogóle bez jakiekolwiek umowy, sprawa może nie być rozpatrywana w świetle artykułu 296 KK.
Jakie czynności mogą być działaniem na szkodę spółki?
Nadużycie zaufania to specyficzna sytuacja, która często rozpatrywana jest zarówno z punktu widzenia prawa karnego, jak i gospodarczego — więcej o tym obszarze praktyki dowiesz się tutaj: https://smadwokaci.pl/obszary-praktyki/prawo-gospodarcze/. Czynności, które kwalifikowane są jako działanie na szkodę spółki to wszelkiego rodzaju nadużycie uprawnień lub niedopełnienie przydzielonych danej osobie obowiązków. Konsekwencją takiego zachowania jest wyrządzenie szkód majątkowych w wysokości znacznej lub wielkiej — czyli w kwotach przekraczających 200 tys. złotych lub powyżej miliona złotych. Przestępstwo niegospodarności to również samo stworzenie bezpośredniego ryzyka wystąpienia tych konsekwencji.
Warto zauważyć, że zarzuty mogą być postawione zarówno w przypadku umyślnego, jak i nieumyślnego popełnienia czynu — ten drugi przypadek wyraźnie określa § 4 artykułu 296 KK. Zatem jakie konkretne zachowania mogą być działaniem na szkodę spółki? Praktyka prawnicza przewiduje takie sytuacje jak m.in.:
- niepłacenie podatków,
- fałszowanie danych oraz innych informacji o stanie firmy,
- ukrywanie lub podanie błędnych informacji o możliwości zawarcia korzystnej umowy,
- zaniechanie działania, np. niewnioskowanie o upadłość spółki,
- podejmowanie decyzji szkodzących spółce, np. nieprzemyślany zakup towarów.
Działanie na szkodę spółki — odpowiedzialność karna
Doświadczenie w tym obszarze praktyki pokazuje, że działanie na szkodę spółki jest jednym z najczęściej popełnianych przestępstw w świetle prawa gospodarczego. Spowodowane jest to głównie bardzo szerokim zakresem czynności sprawczej, tj. „nadużycie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków”. Jakiej karze podlega więc osoba, która dopuściła się nadużycia zaufania? Zgodnie z art. 296 § 1 kodeksu karnego sprawcy grozi od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności. Ramy te mogą się jednak zmieniać w zależności od specyfiki czynu, co określają kolejne punkty.
W przypadku sprowadzenia bezpośredniego niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody majątkowej (§ 1a) lub jeśli działania te były nieumyślne (§ 4), zakres ten zostaje skrócony do 3 lat. Jeśli jednak poniesione straty osiągnęły wysokość ponad miliona złotych (§ 3), kara ta może zostać wydłużona do nawet 10 lat. Jedyny wyjątek, który zwalnia z odpowiedzialności karnej, zapisany jest w § 5 — warunkiem jest dobrowolne naprawienie całej szkody przed wszczęciem postępowania karnego.
Materiał promocyjny.
Zobacz także:
- Czy dyrektor szkoły jest funkcjonariuszem publicznym
- Jakie są wymagania na Pracownika Więziennictwa
- Pełnoletni uczeń opuszczający teren szkoły: zasady i konsekwencje
- Jakie są wymagania na instruktora nauki jazdy
- Jakie wymagania należy spełnić, aby prowadzić działalność gospodarczą w Unii Europejskiej?
